بررسی مقایسه ای هیوسیامین و اسکوپولامین درگیاه بذرالبنج کردی (hyoscyamus kordycus) و در قطعات جدا کشت آن گیاه

بذرالبنج یا بنگدانه با نام علمیhyoscyamus. l از تیره سیب زمینی (solanaceae) گیاهی دارویی و با ارزش است که در نقاط مختلف ایران گسترش دارد و بذرالبنج کردی یکی از گونه های بومی ایران، که پراکنش آن در غرب کشور است. ترکیب دارویی این سرده آلکالوئیدهای تروپانی هیوسیامین و اسکوپولامین است. ارزش دارویی اسکوپولامین بیشتر از هیوسیامین است. در پژوهش حاضر بذرالبنج کردی از چند دیدگاه مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا اثر افزایش غلظت برخی عناصر فلزی (آهن، مس و منگنز) بر برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج بدست آمده نشان داد که محتوای آلکالوئید کل و آلکالوئیدهای تروپان هیوسیامین ¬¬و اسکوپولامین درکالوس های تحت تیمار افزایش فلزات سنگین (آهن، مس و منگنز) افزایش مقدار نشان داد. همچنین در غلظت دو برابر عناصر نسبت به سه برابر، افزایش آلکالوئید بیشتری نشان دادند. رشد کالوس تحت تاثیر تیمار عناصر سنگین محدود شده و نیز محتوای پروتئینی درکالوس ها نسبت به شاهد کاهش پیدا کرد. درسنجش فعالیت آنزیم¬ها، آنزیم¬های پراکسیداز، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در تیمارهای مختلف فلزات سنگین افزایش معنی داری نشان دادند. همچنین مقدار پراکسید هیدروژن، در همه تیمارها در غلظت دو برابر افزایش و در غلظت سه برابرکاهش یافت. در ادامه پژوهش کالوسزایی قطعات جدا کشت همچون برگ، ریشه و ساقه گیاه بذرالبنج کردی در محیط کشت ms با تیمارهای هورمونی متفاوت ارزیابی گردید بهترین نتیجه کالوسزایی کشت برگ در محیط کشت ms واجد (bap = 0.2 mgl-1, 2,4d = 0.2 mgl-1) و ms واجد (2,4d = 0.1 mgl-1, bap = 0.1 mgl-1) و بیشترین کالوسزایی در نتیجه کشت ساقه در محیط کشت ms واجد (2,4d = 0.2mgl-1, bap = 0.2mgl-1) و (2,4d = 0.1 mgl-1, bap = 0.1 mgl-1) حاصل شده است. بیشترین کالوسزایی در نتیجه کشت ریشه در محیط کشت ms واجد iaa (1 (0.2 mgl- و bap 1.5 mgl-1)) و ms واجد(bap = 0.2 mgl-1, 2,4d = 0.2 mgl-1) و ms واجد (2,4d = 0.1mgl-1, bap = 0.1mgl-1) بدست آمده است. سپس رویانزایی قطعات جداکشت فوق در محیط¬کشت ms با استفاده از تیمارهای هورمونی متفاوت مطالعه گردید. نتایج نشان داد بیشترین رویانزایی جداکشت برگی در محیط کشت ms واجد bap (1-1.5 mg/lit) و iaa (mgl-1 0.2) حاصل شده است. بیشترین رویانزایی از جداکشت ساقه¬ای در محیط کشت ms واجدkin mgl-1) 1.5) و ms واجد bap mgl-1) 1.5) بدست آمده، از جداکشت ریشه¬ای در محیط کشت ms واجدbap mgl-1) 1.5) بیشترین رویانزایی حاصل گردیده است. از جداکشت ریشه¬ای در محیط¬کشت ms واجد iaa(mgl-1 0.2) بیشترین ریشه های باز زا شده حاصل گردیده است.